Status

  Wijk en Aalburg is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio West-Brabant, en daarbinnen in de streek Land van Heusden
  en Altena, gemeente Altena. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1972, in 1973 over naar gemeente Aalburg
  (waar het de hoofdplaats van was), in 2019 over naar gemeente Altena.

  Wikipedia:

  Wijk

  Wijk was oorspronkelijk een zelfstandige heerlijkheid Sedert 1459 waren de heerlijke rechten in handen
  van de Abt van de Abdij van Middelburg, en sedert 1562 in handen van de Bisschop van Middelburg.
  In 1574 kwam aan dit bisdom een einde en gingen de rechten over naar de Grafelijkheid ;van Holland.
  In 1724 werd de heerlijkheid weer aan een persoon uitgegeven, en wel aan Maarten
  Vlaardingerwoud, die schepen was van Rotterdam. De laatste persoon die de heerlijke rechten bezat
  was ambachtsvrouwe Maria Leopoldina Catharina van Oijen, douairière van Kretschmar van Oijen.
  Tot 1811 beschikte Wijk over een schepenbank, die de lagere en middelbare juridische bevoegdheid   bezat.
  Voor overige rechtszaken moest men naar Heusden. Isaak Tirion beschreef het dorp in de 18e eeuw als een aangenaam met bomen beplant deftig
  dorp bestaande uit 133 huizen. Men vond er bovendien het Kasteel Wijkestijn en het Kasteel Kronenburg.       Het wapen van de gemeente Aalburg

  Aalburg

  Aalburg werd voor het eerst vermeld in 889. Van een kerk werd voor het eerst melding gemaakt in 1010.
  Deze was aan Sint-Trudo gewijd en het patronaatsrecht berustte bij de Abdij van Sint-Truiden.
  Aalburg was een ambachtsheerlijkheid en aanvankelijk kleiner dan Wijk. Ook deze heerlijkheid kwam in 1724 in handen van
  Maarten Vlaardingerwoud.
  Deze bezat echter slechts de lagere jurisdictie. Tot de bouwwerken behoorden de Stenen Camer, een hoeve met een geschiedenis
  die terugging tot de 12e eeuw, en Kasteel Craeijenveld, dat in 1431 werd opgedragen aan de Graaf van Holland en door J
  acob van Oudenhoven beschreven werd als: een schoon edelmans huijs of slot.
  Dit kasteel werd begin 19e eeuw afgebroken.

  Economie
  Van de agrarische bedrijvigheid nam de veeteelt de belangrijkste plaats in, gevolgd door landbouw en tuinbouw.
  De melkveehouderij was het belangrijkst en begin 20e eeuw begon de hoenderteelt aan belang te winnen.
  De landbouwgewassen waren in 1865, in volgorde van belangrijkheid: Tarwe, aardappelen, haver, rogge, bonen, koolzaad, en vlas.
  Hooi werd geleverd aan de Meierij van 's-Hertogenbosch. Daarnaast was er paarden- en rundveefokkerij en fruitteelt.
  Van de nijverheid kan Mandenmakerij De Vlijt genoemd worden. Dit was een soort werkverschaffingsproject en ook de boeren konden er in de wintermaanden wat bijverdienen.
  Dit bedrijf was in de 19e eeuw opgezet, beleefde omstreeks 1906 haar hoogtepunt met de uitvoer van wit mandenwerk naar Engeland, en werd in 1910 omgezet in een NV.
  Er werden veel manden naar Duitsland uitgevoerd.

  Kleine scheepswerf

  Omstreeks 1900 kende Wijk een zestal konijnenslachterijen. Een kleine scheepswerf sloot in 1914 de poorten.
  De Maas en het Heusdens Kanaal boden de mogelijkheid tot handel. Vanaf 1851 waren er regelmatige diensten op Rotterdam
  en Gorinchem door beurtschippers.
  Sedert 1881 voer er zelfs een schroefstoomboot op Rotterdam, die passagiers, goederen en vee vervoerde. Producten als boter,
  fruit en groenten werden verhandeld.
  Door het graven van de Bergsche Maas in 1904 kwam Wijk en Aalburg in een enigszins geïsoleerde positie te liggen.
  Van de agrarische bedrijvigheid nam de veeteelt de belangrijkste plaats in, gevolgd door landbouw en tuinbouw.
  De melkveehouderij was het belangrijkst en begin 20e eeuw begon de hoenderteelt aan belang te winnen.

  Wijkerzand

  Aan de rand van Wijk en Aalburg ligt bijna 70 ha. weiland dat eigendom is van de Stichting Gelden Beheer het Wijkerzand.
  Kees Versteeg, secretaris van de Stichting vertelt:
  "Dit stuk land is in 1458 geschonken door Jacoba van Beieren aan de inwoners van de gemeente Wijk, destijds de armste
  gemeente in ons land. Zij eiste dat dit stuk land alleen maar uit weiland voor tweehoevigen (koeien en schapen) zou
  bestaan, dat er alleen maar burgers uit Wijk eigenaar zouden zijn en dat er één keer per jaar vergaderd zou worden
  waarbij gegeten en gedronken moest worden”.

  Je leven lang
  “Om inboorling te kunnen zijn moet je én in Wijk geboren zijn én een schoorsteenroker zijn. Dat laatste houdt in dat je
  zelfstandig in Wijk woont. De status van inboorling heb je je leven lang. Als je na een verhuizing weer in Wijk komt
  women ben je weer inboorling. Momenteel telt de stichting 472 inboorlingen”.

  Natuurbehoud
  Een gedeelte van het land wordt door 4 wijkse boeren gepacht. Dit pachtgeld wordt eens per jaar onder de inboorlingen
  verdeeld, zo’n 10 tot 20 euro per kop.
  Voor de pachters geldt dat ze geen koeien of schapen van andere boeren op het land mogen laten grazen”, vertelt de voorzitter, Jan van Helden. “Het knotten van de bomen
  doen we ook in het kader van natuurbehoud. De eenden kunnen dan in de geknotte boom hun nest maken en uitbroeien. Voor de honden hebben we een apart uitlaatveld
  ter bescherming van de koeien. Als een drachtige koe aan de ontlasting van een hond ruikt kan ze haar kalf verliezen. Dit is het tweede jaar dat we knotten en de bedoeling
  is er een jaarlijkse traditie van te maken”. Het knotten vordert gestaag en de stapels takken worden steeds hoger."

  Wijk en Aalburg

  Wijk en Aalburg heeft vroeger diverse kastelen gehad, met name Wijkestein, Eikensteijn, Kronenburg en het slot op den Berg. Het kasteel op den Berg was
  het stamhuis der edelen genaamd van Wijck.
  Dit kasteel had in de Middeleeuwen het recht een vrijplaats te zijn voor iemand die de doodslag had begaan en erheen kon vluchten. Kasteel Kronenburg
  was gebouwd rond 1390 door Jonker Willem van Kronenburg, kasteleijn van Heusden en Heer van Vlijmen en Engelen en genoemd naar het kasteel Kronenburg
  in het sticht van Utrecht.
  Bron: Wijk en Aalburg | Plaatsengids.nl... Lees verder »

  De Wijksche Waard

  Ligging: Langs de Afgedamde Maas bij Wijk en Aalburg.
  Eigenaar/oppervlakte: De 'Ingezetenen van Wijk', een unieke rechtsvorm: allen die in Wijk geboren zijn, zijn nog steeds eigenaar van deze
  'Meent'. 65 ha.
  Openstelling: Vrij toegankelijk op wegen en paden.
  In het centrum van het gebied is een uitkijkheuvel aangelegd die uitzicht biedt over het hele gebied.
  Karakteristiek: Prachtig uiterwaardengebied, helaas is het relief door kleiwinning op grote delen aangetast.
  Er liggen twee oude strangen van de Maas in het gebied... . Lees verder »

Oude oliekering

Poederoijen

Drinkwaterbedrijf Dunea, dat 1,3 miljoen mensen in het westelijk deel van Zuid-Holland van drinkwater
voorziet en daarvoor water 'tapt’ uit de Afgedamde Maas, gaat de dertig jaar oude doseerleiding bij
Wijk en Aalburg vervangen.

Werkzaamheden op de Afgedamde Maas
Op dit moment is het sluiseiland bij het inname punt van Dunea in Poederoijen het middelpunt van
activiteiten.
Hier worden de voorbereidingen getroffen voor het vervangen van de doseerzinker en de oliekering.

Vervanging doseerzinker bij Wijk en Aalburg
De Afgedamde Maas heeft een groot zelfreinigend vermogen. Dit wordt versterkt door het fosfaatgehalte
in het water te verlagen, met ijzersulfaat en zuurstof en dat is zichtbaar aan kleine zuurstofbelletjes
op het wateroppervlak.
Algengroei wordt hierdoor voorkomen. Zij hebben namelijk een nadelig effect voor de productie van
drinkwater en op de ontwikkeling van flora en fauna in de rivier.
Minder algen betekent helder water en dat zorgt voor meer biodiversiteit. De huidige doseernozzle’s
werken niet meer optimaal, waardoor er niet goed gedoseerd kon worden.
In de Afgedamde Maas, bij het inlaatbekken is een 60 meter lange fysieke scheiding. Deze ‘kering’ beschermt de Dunea innamebron en daarmee uiteindelijk het drinkwater.
De kering moet eventuele olie tegenhouden, maar ook drijfvuil én (plezier) vaartuigen.
De huidige houten kering is in zeer slechte staat. Na jaren in het water te hebben gelegen, begint deze af te brokkelen. Vandaar dat er een nieuwe voor in de plaats komt... Lees verder »

  Kromme Nolkering

  Gineke van der Ree, van het Brabants Historisch Informatie Centrun, vertelde op 22 september 2010 om 13:59 uur
  In 1995 stond Midden-Nederland het water bijna letterlijk tot aan de lippen. Door langdurige en hevige regenval was de waterstand van
  de rivieren zo hoog dat het omliggende gebied ernstig met overstroming bedreigd werd. Er bleef de lokale en regionale overheden op dat
  moment niets anders over dan het hele Maas- en Waalgebied te evacueren.
  Gelukkig liep alles uiteindelijk zonder ongelukken af, maar om te voorkomen dat zoiets zich nog eens zou herhalen, volgde al spoedig een
  Deltaplan >voor de grote rivieren, waarbij de nadruk vooral lag op dijkverzwaring, (waarbij de landschappelijke waarden van het gebied
  al te vaak geen factor van belang meer bleek te zijn.
  De 138 verhalen van Gineke van der Ree in Brabant... Lees verder »

  In het Land van Heusden en Altena koos men voor een andere aanpak. De afsluitdijk tussen het zuidelijke en noordelijke deel van
  de Afgedamde Maas werd verhoogd en de Wilhelminasluis werd voorzien van een hoogwaterkering. Daarnaast bouwde men een keersluis
  in het Heusdensch Kanaal, waarmee de Kromme Nolkering een feit was.
  Op 5 oktober 1998 kreeg de bouwcombinatie Hegeman-BESIX de opdracht om de sluis te bouwen. Drie jaar later, met de nodige
  vertragingen vanwege het gevaar van explosieven uit de Tweede Wereldoorlog, werd op 21 juli 2001 de 290 ton zware hefschuif
  geplaatst. Bij hoog water wordt deze schuif neergelaten om het Heusdensch Kanaal af te sluiten.
  Het werk werd op 19 april 2002 officieel opgeleverd met de onthulling van een informatiebord bij de keersluis.
  Het woordbeeld van Nolkering kan voor een verkeerde uitspraak zorgen. Zoals gezegd is de Kromme Nolkering een keersluis.
  Dat wil zeggen dat hij gebouwd is om bij een situatie van hoog water overstromingen te voorkomen, het water te keren dus.
  Aangezien het gebied tussen Heusden en Wijk en Aalburg, waar de sluis is gebouwd, de Kromme Nol wordt genoemd, heet de sluis
  dus de kering van Kromme Nol, ofwel de Kromme Nolkéring.
  Het Heusdensch Kanaal ligt op de grens van Gelderland en Noord-Brabant en verbindt de Bergsche Maas met de Afgedamde Maas. Lees verder »

  De afdamming van de Maasarm bij Andel in 1904, nu precies honderd jaar geleden, was een gebeurtenis van grote betekenis
  Honderd jaar scheiding van Maas en Waal... Lees verder »

  Waar Maas en Waal te zamen spoelt
  En Gorkum rijst van ver,
  En spiegelt in den Breeden stroom
  Een slot van eeuwen her.
  H. Tollens Cz